Kim był Jakub Szela? Rżnącym panów zdegenerowanym mordercą, oswobodzicielem chłopów, a może bojownikiem walki klasowej?
Pośród typowych powieści fabularnych, które ciekawą fikcją, raz na jakiś czas znajdzie się na mojej półce książka nawiązująca do prawdziwych wydarzeń. Dlatego, gdy przyszedł czas na odświeżenie mojej wiedzy, zdecydowałam się na lekturę Ryszarda Jamka.
Nie jest to typowa nota biograficzna a raczej przedstawienie losów postaci, która tak mocno zapisała się w naszej historii, że na przestrzeni wielu lat ewoluowała zależnie od słownych przekazów. Jakub Szela dla jednych był wrogiem, dla drugich wybawicielem, a my na przykładzie trzech legend obserwujemy zmianę zachodzącą w ludziach zależnie od punktu ich widzenia. Obserwujemy bowiem jak legenda o Szeli definiowała się poprzez klasy społeczne, postrzeganie wydarzeń czy ogólny odbiór społeczny, ponieważ fakty historyczne zacierały się na granicy słownego przekazu.
Chociaż mocno bazujemy na faktach oraz autentyczności przekazu a historia oraz przeszłość odgrywają tutaj kluczowe znaczenie to jednocześnie nie można zarzucić książce nudy czy przestojów w opisach. Dynamiczne przedstawienie faktów a także jasność przekazu w połączeniu z barwnym stylem autora sprawiają, że każda kolejna strona wydaje się jeszcze ciekawsza od poprzedniej. Nakładają się na siebie bowiem dwie różne wersje, czytamy o szlachcie, która widziała Szelę jako prawdziwego potwora oraz o chłopach zapatrzonych w mężczyznę jako ich bohatera. Autor w naprawdę ciekawy sposób pokazał całą ewolucję przekazu o Jakubie i właśnie ten punkt, to definiowanie człowieka na nowo, najbardziej wzbudziło moją ciekawość.
Nie obeszło się bez kilku trudniejszych momentów, ale nie jest to łatwa historia, więc zrozumiałym było, że autor sięgnie po cięższe fakty. Czarna legenda konfrontuje się z białą a czytelnik stoi pośrodku mogąc to wszystko analizować na swój własny sposób. Mimo wszystko całość przedstawiona jest w przystępnym języku, dość jasno dostrzegamy wszystkie fakty i zależności a dodatkowe grafiki idealnie dopełniają dzieła. Otrzymujemy więc w pełni dopracowaną, niebanalną oraz intrygującą lekturę, która w merytoryczny sposób poszerza zakres naszej historycznej wiedzy.
"Panów piłą. Trzy legendy o Jakubie Szeli" to lektura, która nie bez powodu zasłużyła na słowa uznania. Ryszard Jamka stanął na wysokości zadania i pokazał, że wiedza historyczna jest dla wszystkich, jeśli tylko umiejętnie się ją przedstawi. Tytułowy Jakub to ciekawa postać, która powinna być znana każdemu z nas, dlatego tym bardziej zachęcam Was do lektury i samodzielnego postawienia oceny wobec tak barwnej osobowości.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz